Özellikle meme ve yumurtalık kanserine yatkınlık, bu erken menopoz döneminde belirgin bir artış gösteriyor. İngiliz araştırmacılar tarafından yapılan bu çalışma, kanser riskini etkileyen genetik faktörlerin menopoz zamanlamasını da değiştirdiğini belirtiyor.
Genetik yapı ve erken menopoz arasındaki ilişki
Exeter ve Cambridge üniversitelerinden uzmanların 100 binden fazla İngiliz kadının genetik verilerini incelemesi sonucunda, bazı kadınların yumurtalarının daha çabuk bozulmasına yol açan bir dizi gen bulundu. Bu genetik özelliklere sahip kadınlarda, hormonal değişimler beş yıla kadar daha erken yaşanabiliyor. Çalışma, genetik yapının yalnızca menopoz zamanlamasını değil, aynı zamanda kansere yakalanma riskini de etkilediğini gösteriyor.
Araştırma kapsamında dikkat çeken bir diğer bulgu ise BRCA1 ve BRCA2 gen mutasyonlarının erken menopozla ilişkisi oldu. Özellikle BRCA1 mutasyonuna sahip olan kadınların menopoz yaşının ortalama 2,1 yıl daha erkene çekildiği tespit edildi. Bu genin ayrıca meme kanseri riskini yüzde 85’e kadar artırdığı biliniyor. Benzer şekilde, BRCA2 mutasyonuna sahip kadınlarda menopoz yaşı ortalama 1,2 yıl azalırken, meme kanseri riski yüzde 77’ye kadar yükseliyor. Bu bulgular, genetik faktörlerin hem menopoz yaşını hem de kanser riskini önemli ölçüde etkilediğini gösteriyor.
Yumurta tükenmesi ve menopoz
Kadınlar sınırlı sayıda yumurta ile doğarlar ve bu yumurtalar tükendiğinde, menopoz hormonal değişikliklerle birlikte başlar. Çoğu kadın için bu süreç 45-55 yaşları arasında gerçekleşirken, her 20 kadından biri için bu süreç daha erken başlayabiliyor. Araştırmada ZNF518A adlı bir genin hatalı versiyonuna sahip kadınların, normal gene sahip olanlara kıyasla ortalama beş buçuk yıl daha erken menopoza girdikleri belirtildi. Bu erken menopoz, genetik yatkınlıkla birleştiğinde kanser riskini de artırabiliyor.
Erken menopoz ve kanser riski
Araştırma, erken menopoza giren kadınların kanser riskinin ciddi oranda arttığını gösteriyor. Bu risk, özellikle meme ve yumurtalık kanserinde yüzde 60’a kadar yükselebiliyor. Kadınların bu genetik riskler konusunda farkındalık kazanmaları, erken tarama ve önleyici tedbirler almaları gerektiğini vurgulayan uzmanlar, genetik testlerin bu süreçte önemli bir rol oynadığını belirtiyor.
Bu bulgular, erken menopozun sadece menopoz sürecini değil, uzun vadede kadın sağlığı üzerinde ciddi etkileri olabileceğini gözler önüne seriyor.