Çalışanın, işyerinden ayrılırken yıllar boyunca biriken emeğinin karşılığı olarak aldığı bu toplu ödeme, son dönemde "Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi" (TES) ile yeniden tartışmaların merkezine oturdu. Peki, kıdem tazminatı kalkıyor mu? İşte tüm detaylar...
Tamamlayıcı emeklilik sistemi nedir?
Yeni Orta Vadeli Program (OVP) ile gündeme gelen Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES), Türkiye’nin emeklilik sisteminde önemli değişiklikler yapmayı hedefliyor. Bu sistem ile çalışanlar kıdem tazminatını işten ayrıldıkları anda toplu olarak değil, emeklilik döneminde aylık ödemeler şeklinde alacaklar.
Sistem, bir yandan ikinci bir emekli maaşı gibi sunulurken, uzmanlar bu düzenlemenin ciddi riskler barındırdığını belirtiyor. TES’in devreye girmesiyle, işçilerin kıdem tazminatını toplu para olarak alması yerine, aylık küçük ödemeler şeklinde alacağı öngörülüyor.
Yeni sistem, işçinin mevcut haklarına zarar verebilir. Uzmanlar, kıdem tazminatının bir "maaş" gibi taksitlendirilmesinin işçi lehine olmadığını savunuyor. Yüksek öğrenim kurumu Kocaeli Üniversitesi’nden Prof. Dr. Aziz Çelik, TES’in kıdem tazminatına yönelik bir tehdit oluşturduğunu şu sözlerle dile getiriyor:
“TES, kıdem tazminatına çökme planıdır. İkinci emeklilik maaşı aldatmacası ile işçinin kıdem hakkı elinden alınıyor.”
Prof. Dr. Çelik’e göre, TES ile işverenlerin düşük oranlı prim ödemesi nedeniyle işçilerin eline geçecek tutar, kıdem tazminatının çok altında kalacak. Bu da işçinin yıllarca biriktirdiği haklarını kaybetmesine neden olabilir.
İkinci emekli maaşı aldatmacası mı?
TES modeli, bir yandan "ikinci bir emekli maaşı" olarak lanse edilse de uzmanlar bu görüşe katılmıyor. Prof. Dr. Çelik, şu uyarıyı yapıyor:
“SGK’nin şu anki prim oranlarına bakıldığında, çok daha düşük kesintilerle ikinci bir emekli maaşı elde etmek mümkün değil. Bu durum, işçinin kıdem tazminatını aylık küçük ödemelerle sınırlamak anlamına geliyor.”
TES'in, emekli aylıklarının iyileştirilmesi yerine, işçilerin haklarının törpüleneceği bir sisteme evrilebileceği endişesi yaygınlaşıyor.
Kıdem tazminatı kalkıyor mu?
Bu sorunun cevabı henüz net değil. Ancak TES ile kıdem tazminatında ciddi bir düzenleme yapılması planlanıyor. Kıdem tazminatının tamamen kalkması beklenmese de, mevcut şekliyle toplu ödeme imkânının yerine aylık ödemeler şeklinde bir sisteme dönüşmesi ihtimali var. Bu durum, çalışanların maddi güvencesini zayıflatabilir ve mevcut hakların azalmasına yol açabilir.
Yeni düzenlemenin detayları açıklandıkça, işçiler ve sendikalar bu konuda daha fazla ses yükseltebilir. TES’in hayata geçmesi durumunda, kıdem tazminatı hakkının korunup korunmayacağı önümüzdeki süreçte netleşecek.